Τι είναι το ανοσοποιητικό σύστημα (ορισμός) και ποια η δράση του;

Το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου όπως το λέει και η ίδια η λέξη είναι ένα "σύστημα" αποτελούμενο από διάφορα όργανα και ιστούς του σώματος το οποίο εκτελεί μια σειρά από μηχανισμούς και διαδικασίες με στόχο την άμυνα απέναντι σε κάθε "ξένο εισβολέα".

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα θωρακίζει την υγεία μας από πιθανές ασθένειες, λοιμώξεις, μολύνσεις από μικρόβια, ιούς, μύκητες όπως ο καντίντα και κάθε τι εξωγενές που μπορεί να μας αρρωστήσει.

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα συμβάλλει επίσης στην επιδιόρθωση ιστών μετά από τραυματισμούς.

Τα δύο βασικά όργανα που συμμετέχουν στη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι ο μυελός των οστών και ο θύμος αδένας.

Ένα άλλο ζωτικό μας όργανο που συνδέεται τόσο έμμεσα όσο και άμεσα με την εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι το έντερο. Η χλωρίδα του εντέρου ή αλλιώς το μικροβίωμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με ένα δυνατό ανοσοποιητικό.

Ένα από τα πολύ σημαντικά τμήματα του ανοσοποιητικού μας συστήματος βρίσκεται στο έντερο όπου ο λεμφικός ιστός του εντέρου (GALT).

Ο λεμφικό ιστός του εντέρου είναι μια συστάδα από κύτταρα που παράγουν αντισώματα. Δουλεύει εντατικά για να αποτρέψει τους εχθρικούς παθογόνους οργανισμούς (όπως οι ιοί και τα βακτήρια) να εισέλθουν στο σώμα μας.

Σε αυτούς τους ιστούς παράγονται και αναπτύσσονται τα κύτταρα "στρατιώτες" του ανοσοποιητικού που μας προστατεύουν από ξένους εισβολείς.

Δευτερεύοντες ιστοί του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι οι αμυγδαλές, ο σπλήνας, τα λεμφογάγγλια και κάποιοι λεμφικοί θύλακες που ακούν στο όνομα πλάκες Peyer. 

Στα όργανα που απαρτίζουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα παράγονται 2 βασικές ομάδες κυττάρων: τα λεμφοκύτταρα και τα κύτταρα μυελικής σειράς.

Στα λεμφοκύτταρα συγκαταλέγονται τα τα Τ-λεμφοκύτταρα, τα Β-λεμφοκύτταρα και τα φυσικά φονικά κύτταρα ΝΚ (natural killer cells)

Στα κύτταρα της μυελικής σειράς συγκαταλέγονται τα μονοκύτταρα ή αλλιώς μακροφάγα (monocytes/macrophages), τα δενδριτικά κύτταρα (dendritic cells), τα ουδετερόφιλα (neutrophils), τα ηωσινόφιλα (eosinophils) και τα βασεόφιλα (basophils).

Το ανοσοποιητικό μας σύστημα διοχετεύει όλα τα παραπάνω κύτταρα "στρατιώτες" από άκρη σε άκρη στο σώμα μας μέσω των λεμφικών υγρών αλλά και του αίματος.

Τρία βασικά πράγματα που καταστρέφουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα

Το ανοσοποιιητικό μας σύστημα αποδυναμώνεται ή ακόμη και καταστρέφεται από 3 βασικούς παράγοντες:

- διατροφή

- συναισθήματα

- lifestyle και καθημερινότητα

Πάμε να δούμε τον κάθε παράγοντα ξεχωριστά.

Η διατροφή είναι ύψιστης σημασίας στη δομή και στη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Τα διατροφικά κενά σε βιταμίνες μέταλλα και ιχνοστοιχεία αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα

Επιπλέον διατροφκές συνήθειες και καθημερινά τρόφιμα καταστρέφουν μέρα με τη μέρα την άμυνα του οργανισμού. Μερικά παραδείγματα είναι:

- λευκό αλεύρι (ότι περιέχει λευκό αλεύρι όπως ψωμί, γλυκά, σκευάσματα ζαχαροπλστικής, πιτοειδή κλπ)

- επεξεργασμένα δημητριακά με προσθήκη από σιρόπια γλυκόζης / φρουκτόζης

- αγελαδινό γάλα από αγελάδες παραγωγής

- τροφικά πρόσθετα όπως το MSG, συντηρητικά τροφίμων, τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, χρωστικές τροφίμων

- η λευκή ζάχαρη

- πάσης φύσεως γλυκά

- κονσερβοποιημένα τρόφιμα

Ο συναισθηματικός κόσμος του ανθρώπου είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την εύρυθμη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η κακή ψυχολογία, το υπερβολικό άγχος, οι απότομες ψυχολογικές μεταπτώσεις, ο φόβος, η ανασφάλεια, η απόρριψη και τα συναισθηματικά φορτία στρεσσάρουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού. Τα ακραία συναισθήματα μειώνουν την ικανότητα του σώματος να αμύνεται απέναντι σε ασθένειες.

Οι καθημερινές συνήθειες και το lifestyle επιδρούν επίσης στην ικανότητα του οργανισμού να αμύνεται απέναντι σε ασθένειες. Η καθιστική ζωή συνδέεται με σχεδόν με κάθε ασθένεια του Δυτικού πολιτισμού.

Άλλοι παράγοντες είναι το κάπνισμα (εξαιρετικά σημαντικός), η καθιστική εργασία, η έλλειψη δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων, η υπερβολική χρήση κινητών συσκευών, ίσα ίσα για να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα.

Πως ένα χαμηλό ανοσοποιητικό επηρεάζει την υγεία μας;

Το ανοσοποιητικό μας είναι ένα μεγάλο και ιδιαίτερα πολύπλοκο σύστημα στη δομή.και στη λειτουργία. Δυνητικά εάν δεν είναι σε ισορροπία μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα και βλάβες στην υγεία.

Παρακάτω θα δούμε τα βασικά προβλήματα και τις βλάβες υγεία που συνδέονται με ένα χαμηλό ανοσοποιητικό ή ένα που βρίσκεται σε ανισορροπία. 

Όταν βρίσκεται σε ανισορροπία συχνά πυροδοτεί αυτοάνοσα νοσήματα και βλάβες όπως:

- Ρευματοειδής αρθρίτιδα. Μόνιμες βλάβες και πόνος στις αρθρώσεις με δυσκαμψία. 

- Λύκος. Ένα αυτοάνοσο νόσημα που επηρεάζει τα νεφρά, τους πνεύμονες, το αίμα και τα νεύρα.

- Φλεγμονώδες έντερο IBD (inflammatory bowel disease) – συμπεριλαμβανομένου ελκώδους κολίτιδα και Νόσο του Crohn. Συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον εντερικό σωλήνα και προκαλεί βλάβες στα τοιχώματα.

- Πολλαπλή σκλήρυνση MS (multiple sclerosis). Συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό επιτίθεται στα νευρικά κύτταρα.

- Διαβήτης τύπου 1. Συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό επιτίθεται στα κύτταρα του παγκρέατος που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ινσουλίνης.

- Ψωρίαση. Συμβαίνει όταν τα Τ-κύτταρα του ανοσοποιητικού προκαλούν την υπερπαραγωγή κυττάρων του δέρματος. 

Εκτός από τα παραπάνω, ένα χαμηλό ανοσοποιητικό ή μπλοκαρισμένο συνδέεται με καταστάσεις και παθήσεις του θυρεοειδή όπως Νόσος του Graves’s και θυρεοειδίτιδα Χασιμότο.  

Εκτός από τα παραπάνω βλάβες, δυσλειτουργίες και ανισορροπία στο ανοσοποιητικό σχετίζονται με προβλήματα υγεία και νοσήματα όπως:

- λοιμώξεις του αναπνευστικού

- παχυσαρκία με δείκτη μάζας σώματος άνω του 30 (β' βαθμός)

- εποχικές αλλά και χρόνιες αλλεργίες

- μεταβολικά σύνδρομα

- αναιμία και προβλήματα οξυγόνωσης ιστών

- χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)

- ψυχικά νοσήματα που χρίζουν ιατρικής περίθαλψης και αντιμετώπισης

- καρκίνους στο αίμα και στο λεμφικό σύστημα

- νευρολογικές διαταραχές και νοσήματα

- χρόνια κόπωση, εξάντληση και χαμηλά επίπεδα ενέργειας

- προβλήματα ρύθμισης του σακχάρου

- ηπατικά προβλήμα, βλάβες, εώς και κίρρωση

- καρκινογεννέσεις

- στεφανιαία νόσο

- σοβαρές βλάβες στα νεφρά όπως ανεπάρκεια

- λοίμωξη από τον ιό του AIDS

Πως να διατηρήσετε το ανοσοποιητικό σας σύστημα σε καλή κατάσταση

Ας ξεκινήσουμε από τα 2 βασικά πράγματα που πρέπει να κάνετε. Διατροφή και τρόπος ζωής.

Βήμα 1ο: Καλύψτε τυχόν διατροφικά κενά 

"Η τροφή μας είναι το φάρμακό μας" είπε σοφά ο Ιπποκράτης.

- βιταμίνες

- μέταλλα, ιχνοστοιχεία και ορυκτά

- ωφέλιμα λιπαρά οξέα

- ισχυρά αντιοξειδωτικά στοιχεία

- πολύτιμα προβιοτικά

- φυτοχημικές ενώσεις που περιέχουν τα βότανα και οι υπερτροφές

αποτελούν τα βασικά όπλα για ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα χωρίς πολλά προβλήματα υγείας.

Ακόμη και έλλειψη μιας βιταμίνης μπορεί να διαταράξει την ισορροπία του συστήματος προκαλώντας πρόβλημα σε κάποιον ιστό ή σε κάποιο όργανο.

Αργά ή γρήγορα συνεργαζόμενα όργανα του ίδιου συστήματος θα επιβαρυνθούν και θα επέλθει δυσλειτουργία ή βλάβη.

Όλα ξεκινούν ωστόσο από τη διατροφή. Είμαστε ότι τρώμε. "Ότι ρίχνουμε μέσα στο στόμα μας είναι μια εντολή για τα κύτταρά μας.

Μπορεί να καταπολεμούμε μια ασθένεια ή να την ταΐζουμε". Η σωστή διατροφή είναι το κεντρικό κλειδί.

Βήμα 2ο: Ελέγξτε τα επίπεδα του στρες 

Το στρες είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού που κάτω από κανονικές συνθήκες τονώνει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Ωστόσο το καθημερινό στρες σε μεγάλο βαθμό, συνοδευόμενο από άγχος και πίεση σε βάθος χρόνου είναι καταστροφικό για το ανοσοποιητικό μας σύστημα και την υγεία μας κατ' επέκταση.

Κατά τη διάρκεια μιας στρεσογόνου κατάστασης μια σειρά από διεργασίες απελευθερώνουν ορμόνες όπως η κορτιζόλη, η αδρεναλίνη από τα επινεφρίδια. Οι δύο αυτές ορμόνες μας βοηθούν να ανταπεξέλθουμε σε μια δύσκολη κατάσταση.

Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες η κορτιζόλη μειώνει τη φλεγμονώδη αντίδραση λόγω στρες. Κάποιος ο οποίος βιώνει στρες για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ορμόνες του στρες ενδεχομένως να επηρεάζουν βασικές λειτουργίες του σώματος όπως:

- άγχος

- κατάθλιψη

- πεπτικά προβλήματα και διαταραχές (δυσπεψία, διάρροια, δυσκοιλιότητα,)

- καρδιαγγειακά προβλήματα

- διαταραχές ύπνου

- αύξηση βάρους

Συνοπτικά: Τι ενισχύει το ανοσοποοητικό μας σύστημα και θωρακίζει την υγεία

Υπάρχουν πλέον μηχανισμοί που αποδεδειγμένα συμβάλουν στη διαχείριση του στρες και παράλληλα καταπολέμηση του άγχους όπως:

- η καλή ποιότητα ύπνου

- η προσωπική υγιεινή και σχολαστική καθαριότητα (χέρια, σώμα, στόμα) 

- η κίνηση και η τακτική άσκηση

- Τεχνικές χαλάρωσης όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός 

- η άσκηση (οποιασδήποτε μορφής) για τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους

- προσωπικά χόμπι 

- η επικοινωνία με πραγματικούς φίλους που μπορούν να ακούσουν και να μοιραστείτε τις σκέψεις σας και αυτά που σας προβληματίζουν 

- εξειδικευμένες συνεδρίες υποστήριξης από συμβούλους  

- ο βελονισμός

- η δημιουργική απασχόληση με τέχνες (όπως αγγειοπλαστική, κέντημα, κηπουρική)

- η γελωτοθεραπεία

Καθημερινά βήματα για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και θωράκιση της υγεία

- Καταναλώστε αρκετά φρούτα (τουλάχιστον 3-5 κάθε μέρα), λαχανικά και σαλάτες (1 μερίδα ολόκληρη κάθε μέρα) καθώς και ανεπεξέργαστα δημητριακά 

- Κάντε 30 λεπτά άσκησης 3 φορές την εβδομάδα τουλάχιστον! 

- Απολαύστε τουλάχιστον 7-8 ώρες ποιοτικού ύπνου κάθε μέρα

- Πλένετε σχολαστικά τα χέρια σας κατά τη διάρκεια της μέρας 

- Μη παραλείπετε να κάνετε τα απαραίτητα εμβόλια εάν ανήκετε σε ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού όπως η 3η ηλικία 

- Διατηρήστε ένα υγιές βάρος με δείκτη μάζας σώματος 18 εώς 25

- Μην πίνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ.

- Σταματήστε το κάπνισμα

- Κάντε ηλιοθεραπεία για 15 λεπτά χωρίς αντηλιακό

Συμπληρώματα διατροφής για ενίσχυση ανοσοποιητικού

Το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποτελεί την ασπίδα και την άμυνα απέναντι σε όλες τις ασθένειες, λοιμώξεις, ιούς αλλά και βλάβες της υγείας. Από το κοινό κρυολόγημα και την κοινή γρίπη, από μολύνσεις έως και τον καρκίνο.

Όπως είδαμε και παραπάνω ένα πεσμένο ή χαμηλό ανοσοποιητικό έχει πολλά συμπτώματα όπως:

- χαμηλά επίπεδα ενέργειας

- κόπωση και αίσθημα εξάντλησης

- ευαισθησία απέναντι σε ασθένειες

- εξάπλωση φλεγμονής

- μολύνσεις

- εκδήλωση ασθενειών

- λοιμώξεις

Εξωτερικά, όταν έχουμε χαμηλό ανοσοποιητικό συνδέεται με κακή ποιότητα δέρματος, ξηρότητα, εμφάνιση ρυτίδων, αποχρωματισμό έως και εμφάνιση ψωρίασης. Μακροπρόθεσμα μπορεί να προκαλέσει σοβαρότατες βλάβες στην υγεία καθώς και χρόνια νοσήματα.

Εκτός από τον ισορροπημένο τρόπο ζωής η σωστή διατροφή παίζει τεράστιο ρόλο στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και στη θωράκιση της υγείας απέναντι σε λοιμώξεις, ιούς και εισβολείς.

Συνδυασμοί υπερτροφών και βοτάνων παρέχουν στον οργανισμό πολύτιμα μικροθρεπτικά συστατικά που ισχυροποιούν την άμυνα του οργανισμού απέναντι σε ασθένειες και λοιμώξεις και συμβάλλουν στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού.

Η Healthia έχει δημιουργήσει μια εξειδικευμένη σειρά με συμπληρώματα διατροφής για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και θωράκιση της υγείας.

Συνεργιστικές φόρμουλες σε χάπια από υπερτροφές και λειτουργικά βότανα που θα συμβάλλουν καταλυτικά στη θωράκιση του οργανισμού σας.

Δεν έχετε παρά να τα γνωρίσετε.