Τα προφυλακτικά είναι κατασκευασμένα για να παρέχουν προστασία από ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και από μετάδοση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.
Το υλικό τους μπορεί να είναι λεπτό λάτεξ ή πλαστικό και είναι διαθέσιμα σε μεγάλη ποικιλία υφών, χρωμάτων, με ή χωρίς λίπανση, με σπερματοκτόνο ουσία, με επιβραδυντικό κ.ά.
Όσον αφορά στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, τα προφυλακτικά που είναι κατασκευασμένα από λάτεξ προσφέρουν πολύ καλή προστασία έναντι του HIV/AIDS και μειώνουν τον κίνδυνο μετάδοσης και άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων συμπεριλαμβανομένων και των μολύνσεων από:
- Χλαμύδια
- Τριχομονάδες
- Γονόρροια (βλεννόρροια)
- Ηπατίτιδα Β
- Έρπη γεννητικών οργάνων
- Ιό ανθρώπινων θηλωμάτων
- Σύφιλη
Λάθη κατά την χρήση τους, κυρίως από τον αντρικό πληθυσμό:
- Δεν προσέχουν την ημερομηνία λήξης του.
- Δεν το φυλάσσουν σε δροσερό μέρος () αφήνοντάς το συχνά σε μέρη με μεγάλη θερμοκρασία (όπως πχ στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου). Επίσης το αγοράζουν από μέρος που εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες.
- Ανοίγουν τη συσκευασία με αιχμηρά αντικείμενα κινδυνεύοντας έτσι να το τρυπήσουν και το σημαντικότερο χωρίς να το γνωρίζουν.
- Ξετυλίγουν το προφυλακτικό πριν το τοποθετήσουν στο πέος, αντί να το ξετυλίξουν επάνω του ή δεν απομακρύνουν τον αέρα.
- Το τοποθετούν αφού έχει ήδη αρχίσει η πράξη (1 στους 5 μάλιστα δεν το ξετυλίγει καν πλήρως), και το αφαιρούν πριν ολοκληρώσουν. Με αυτό τον τρόπο όμως ακυρώνεται η δύναμη του προφυλακτικού να προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
- Το αφαιρούν με λάθος τρόπο. Η έξοδος του πέους έπειτα από την εκσπερμάτωση πρέπει να γίνεται με τον άντρα να κρατά τη βάση του προφυλακτικού, ώστε να μην του γλιστρήσει και υπάρξει διαρροή σπέρματος – ωστόσο 2 στους 3 δεν το κάνουν.
- «Υποτιμούν» το λιπαντικό. Χρησιμοποιούν προφυλακτικό χωρίς λιπαντικό, αυξάνοντας τον κίνδυνο ρήξης.